کلمات اختصاصی و تعاریف | زهرا خاکی

۱. ارزشیابی(appraisal)

برنامه ریزان و معلمان از فنون ارزشیابی که بتواند تصویر درستی از ارزش و موفقیت برنامه درسی ارائه دهد استفاده می‌کنند.

ارزشیابی باید روی طرح برنامه درسی،کیفیت آموزش و رفتارهای یادگیرنده تمرکز یابد.از طریق چنین ارزشیابی جامع برنامه ریزان درسی تصمیم گیری می کنند که آیا برنامه را نگه دارند،اصلاح کنند یا انتخاب نمایند.

phdjafarzadeh.blogfa.com،والکساندر سیلور

۲. کدگذاری(encoding)

برای اینکه فرستنده اندیشه و اطلاع خود را قابل انتقال سازد باید آن را به قالب تشخیصی درآورد.مثلا اندیشه یا اطلاع خود به زبان گفتاری یا نوشتاری بیان کند.این عمل به کدگذاری تعبیر میشود._درعمل کدگذاری از علائم، نشانه‌ها، تصاویر، اعداد، ارقام، ایماواشاره، حرکات رفتاری و.که برای مخاطب قابل تشخیص و درک باشند استفاده می کنند._(علاقه‌بند، علی، کتاب مقدمات مدیریت آموزشی،نشر روان )

۳. کدبرداری(decoding)

فراگرد تفسیر پیام و برگردان آن به صورت اطلاعی که برای گیرنده معنادار شود کدبرداری نامیده می شود.کدبرداری تحت تاثیر انتظارات و تجربه گیرنده و تفسیر شخصی او از علائم و حرکات و میزان آشنایی او با کدگذاری فرستنده قرار می گیرد.(علاقه بند، علی، کتاب مقدمات مدیریت آموزشی،نشر روان )

۴. آموزش(instruction)

عبارت از فعالیت هایی است که به منظور ایجاد یادگیری در یادگیرنده ،از جانب آموزگار یا معلم طرح ریزی می شود و بین‌ آموزگار و یک یا چند یادگیرنده ،به کنش متقابل جریان می یابد.(سیف،کتاب روانشناسی پرورشی،ص14)

_برنامه درسی(curriculum)

برنامه درسی عبارت است ازمحتوا و جریان رسمی و غیررسمی که ازسوی یادگیرنده تحت نظارت مدرسه انجام می گردد.

( phdjafarzadeh.blogfa.com،رونالددال)

۵. تدریس(teaching)

لانجرن تدریس را فرآیند پیچیده و از قبل برنامه ریزی شده ای می داند که توسط معلم در کلاس درس اجرا می‌شود و هدف عمده اش ایجاد درگیری و تعامل ذهنی یادگیرنده با مطالب یاد گرفتنی است.(لانجرن،به نقل از نصر اصفهانی،شعبانی،حسن،مهارت های آموزشی وپرورشی"روشها و فنون تدریس"،انتشارات سمت)

۶. برنامه ریزی درسی(planning curriculum)

عبارت است ازسازماندهی فعالیت های یاددهی و یادگیری به منظور ایجاد تغییرات مطلوب در رفتار

( phdjafarzadeh.blogfa.com)

یادگیرندگان عبارتند از،یک سلسله وقایع آموزشی طراحی شده که به قصد نتایج آموزشی برای یک یا چند دانش آموز پیش بینی شده

است.(ملکی،حسن،برنامه ریزی،راهنمای عمل،ص28)

۷. برنامه ریزی آموزشی(planning educational)

فرآیند تشخیص وضعیت موجود و مطلوب،تعیین اهداف نظام آموزشی،ت گذاری، تعیین شاخص ها و رویه ها، تخصیص منابع و امکانات، نیروها، بودجه و روش تحقق آن اهداف، برنامه ریزی آموزشی نامیده می شود.

(ملکی،حسن،برنامه ریزی،راهنمای عمل،ص28)

۸. کنترل(control)

عبارت است از تشخیص اینکه اقدامات و فعالیت های سازمان تا چه اندازه در جهت هدف ها و مطابق با موازین پیش بینی شده است.(علاقه بند، علی، کتاب مقدمات مدیریت آموزشی،نشر روان )

۹. کنترل مقدماتی یا پیشگیر(control pereliminary)

چنانکه از نام آن پیداست می کوشد که از بروز انحرافات در گردش کار سازمان جلوگیری کند.(علاقه بند، علی، کتاب مقدمات مدیریت آموزشی،نشر روان )

۱۰. کنترل همگام(control concurrent)

برای اطمینان از اینکه هدف ها پیگیری و برنامه طبق موازین پیش بینی شده اجرا می شود ناظر به عملیات جاری سازمان است.(علاقه بند، علی، کتاب مقدمات مدیریت آموزشی،نشر روان )

۱۱. بازخورد(feedback) 

بروندادهای سیستم به عنوان درونداد به داخل آن بازخورانده می شود تا سیستم از نتیجه کار خود مطلع شود.(علاقه بند، علی، کتاب اصول مدیریت آموزشی،نشر روان )

۱۲. اختیار تفویض (delegation of authority) 

عبارت است از انتقال اختیار و مسئولیت رسمی از مافوق به زیردست برای انجام دادن وظایف خاص.(علاقه بند، علی، کتاب مقدمات مدیریت آموزشی،نشر روان )

۱۳. انگیزش(motivation)

انگیزه حالت یا وضع روانی است که رفتار را در جهت هدف یا هدفهایی نیرو می دهد و فعال می سازد و هدایت می کند.بنابراین انگیزه مستقیما قابل مشاهده نیست.(علاقه بند، علی، کتاب مقدمات مدیریت آموزشی،نشر روان )

۱۴. ادراک(perception)

برداشت معلم یا مدیر از نقش خود و دیگران و روابط متقابل در محیط کار.(علاقه بند، علی، کتاب اصول مدیریت آموزشی،نشر روان )

۱۵. ساختار قدرت(structure power)

_دانش مدیر در زمینه انواع قدرت در سازمان به او کمک می کند تا مکانیسمهای تنظیم کننده رفتار سازمانی را آنچنان که هست درک کنند و مورد استفاده قرار دهد.(ir.polkanhaml)

_همه سازمان های اجتماعی را نوعی قدرت، یکپارچه و فعال نگه می دارد.(علاقه بند، علی، کتاب اصول مدیریت آموزشی،نشر روان )

۱۶. مهارت ادراکی(skiil conceptual)

یعنی توانایی درک پیچیدگی های کل سازمان و تصور همه عناصر و اجزای تشکیل دهنده کار و فعالیت سازمانی به صورت یک کل واحد"سیستم".(علاقه بند، علی، کتاب مقدمات مدیریت آموزشی،نشر روان )

۱۷. مهارت انسانی(skill human)

یعنی داشتن توانایی و قدرت تشخیص در زمینه ایجاد محیط تفاهم و همکاری و انجام دادن کار به وسیله دیگران.(علاقه بند، علی، کتاب مقدمات مدیریت آموزشی،نشر روان )

۱۸. مهارت فنی(skill technical)

یعنی دانایی و توانایی در انجام دادن وظایف خاص که لازمه آن ورزیدگی در کاربرد فنون و ابزار ویژه.(علاقه بند، علی، کتاب مقدمات مدیریت آموزشی،نشر روان )

 ۱۹. بوروکراسی(bureaucracry)

_به معنای عقلایی شدن فعالیت جمعی می باشد (ماکس و برهست dictionary.abadis.ir)

_نظام اداری عقلانی و منطقی است که در آن اقتدار از طریق نظام قوانین و مقررات به وسیله مقام یا منصبی که فردی آن را برعهده می گیرد اعمال می شود.(علاقه بند، علی، کتاب مقدمات مدیریت آموزشی،نشر روان )

۲۰. پویایی گروهی(dynamics group)

_مجموعه رفتارهای خودآگاهانه و ناخودآگاهانه ای که در میان افراد یک گروه یا در میان گروه ها در خلال تعاملاتشان رخ می‌دهد (dictionary.abadis.ir)

_گرچه مدیر آموزشی همیشه با افراد کار می کند ولی افراد بسیاری از کارها را به صورت انجام می دهند.(علاقه بند، علی، کتاب اصول مدیریت آموزشی،نشر روان )

۲۱. ستادشخصی (personal staff)

شامل مشاوران و معاونین است که خدمات آنان مورد استفاده شخص مدیر سازمان قرار می گیرد.(علاقه بند، علی، کتاب مقدمات مدیریت آموزشی،نشر روان )

۲۲. ستادتخصصی (specialized staff)

در سطوح مختلف سازمان ستادهای مختلفی در زمینه های فنی و تخصصی و خدماتی معینی به واحدهای اجرایی یاری می رساند.(علاقه بند، علی، کتاب مقدمات مدیریت آموزشی،نشر روان )

۲۳. سازمان(structure)

عبارت است از هماهنگی معقول تعدادی از افراد که برای تحقق هدف یامنظور مشترکی،ازطریق تقسیم وظایف و برقراری روابط منظم و منطقی به طور مستمر فعالیت می کنند.(علاقه بند،علی،کتاب مقدمات مدیریت آموزشی،نشر روان )

۲۴. مدیریت(management)

هنر انجام دادن کار به وسیله دیگران،هماهنگ سازی منابع انسانی و مادی در جهت تحقق هدف ها(علاقه بند، علی، کتاب مقدمات مدیریت آموزشی،نشر روان )

۲۵. خط مشی ها(slips)

رهنمودهای کلی مهمی هستند برای تصمیمات و اقدامات سازمانی که در چارچوب خاص آنها مدیران می توانند هنگام تصمیم گیری از داوری و قضاوت شخصی خود نیز استفاده کنند.(علاقه بند،علی،کتاب مقدمات مدیریت آموزشی،نشر روان )

۲۶. وحدت فرمان(governor unity)

یکی از اصول سنتی مدیریت است که موجب آن هر زیر دست هنگام اجرای وظایف خود باید فقط از یک سرپرست مافوق دستور بگیرد مستقیما پاسخگوی او باشد.وحدت فرمان به اصل دیگر مدیریت یعنی زنجیر فرمان یا سلسله مراتب بستگی دارد.(علاقه بند، علی، کتاب مقدمات مدیریت آموزشی،نشر روان )

۲۷. رهبری آموزشی(lead educational)

عبارت از یاری و مدد به بهبود کار آموزشی است وهر عملی که بتواند امر آموزش و یادگیری را یک قدم پیشتر ببرد رهبری آموزشی خوانده می شود.(کیمبل وای،کتاب مقدمات مدیریت آموزشی ازعلی علاقه بند)

۲۸. مدیریت آموزشی(management educational)

عبارت است از برنامه ریزی،سازماندهی،هدایت و کنترل کلیه امور و فعالیت های مربوط به آموزش و پرورش.(علاقه بند، علی، کتاب مقدمات مدیریت آموزشی،نشر روان )

۲۹. سازمان ماتریس(die organization)

درساختار ماتریس،کارکنان متخصص به اجرای برنامه ویژه ای منصوب می شوند و تحت نظر و سرپرستی مدیر برنامه کار می کنند.علاوه بر آن وظایف عادی و منظم خود در واحدهای تخصصی را نیز تحت نظر مدیران واحدها انجام می دهند.به عبارت دیگر،آنها تحت سرپرستی دوگانه انجام وظیفه می کنند.(علاقه بند، علی، کتاب مقدمات مدیریت آموزشی،نشر روان )

۳۰. سلسله مراتب(train case)

مجرای رسمی سازمانی برای تعیین اختیار و مسئولیت و ارتباطات است.(علاقه بند، علی، کتاب مقدمات مدیریت آموزشی،نشر روان )

زهرا خاکی